Kiedy katedry byly biale

Po 76 latach od francuskiej premiery Centrum Architektury przedstawia pierwsze polskie wydanie ksiazki Le Corbusiera "Kiedy katedry byly biale. Podroz do kraju ludzi niesmialych". To druga ksiazka papieza modernizmu opublikowana po polsku. Poprzednia - "W strone architektury" byla architektonicznym przebojem ksiegarskim 2012 roku - pierwsze wydanie (2000 egzemplarzy) rozeszlo sie w miesiac. "Kiedy katedry byly biale" to efekt pierwszej podrozy legendarnego architekta do Ameryki. W 1935 roku papiez modernizmu przezywal kryzys. Sfrustrowany oporem na ktory trafila awangarda i w ZSRR, i w III Rzeszy, i w demokratycznej Francji, przyjal zaproszenie Fundacji Rockefellera i wybral sie z wykladami do USA. Liczyl na to, ze jego radykalne idee miasta przyszlosci (tzw. Miasto promienne) i nowej organizacji spoleczenstwa znajda podatny grunt w nowym, nieobciazonym tradycja swiecie. Inspiracja i bohaterem ksiazki jest Nowy Jork. Dla Europejczykow byl on w latach 30. tym, czym dzis Szanghaj czy Dubaj - miastem nowych mozliwosci, fascynujaca i jednoczesnie obca metropolia, w ktorej mozliwe bylo to, co nie do pomyslenia na Starym Kontynencie. W wiezowcach Manhattanu Le Corbusier zobaczyl "biale katedry nowoczesnosci" - symbol mozliwosci i aspiracji swojej epoki. "Katedry" nie sa ksiazka tylko o architekturze. Autor rownie blyskotliwie pisze o podrozach koleja, o seksualnosci Amerykanow, ich manierach i etyce pracy, o swiecie wielkiego biznesu i sztuki. Wiezowce i kluby jazzowe Manhattanu, fabryki Forda i uniwersytety, niedostepne w Europie wygody i cuda techniki, spotkania z wplywowymi ludzmi i rozmowy podsluchane w restauracjach, Louis Armstrong i Caravaggio, Rockefeller i Freud zainspirowali niezwykla ksiazke - polaczenie architektonicznego i politycznego manifestu z dziennikiem podrozy Europejczyka patrzacego na mloda amerykanska cywilizacje z mieszanina podziwu i wyzszosci. Podroz, a pozniej ksiazka, mialy kolosalne znaczenie dla promocji idei modernizmu na swiecie. Jerzy Soltan - jeden z najwiekszych polskich modernistow - "Katedry" wskazywal jako ksiazke, ktora uksztaltowala go na cale zycie i doprowadzila pod drzwi paryskiej pracowni Le Corbusiera. "Katedry" staly sie rowniez inspiracja do wydanej wlasnie po polsku ksiazki Rema Koolhaasa "Deliryczny Nowy Jork".