Korespondencja i papiery polityczne Jana Gwalberta Pawlikowskiego z lat 1904-1914

W Korespondencji i papierach... znajduje sie 580 dokumentow roznej proweniencji: memorialow politycznych, manifestow, deklaracji, programow, sprawozdan, rezolucji, ulotek wyborczych i agitacyjnych, rachunkow finansowych, projektow ordynacji wyborczych, spisow dzialaczy Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. Niejako odrebna czesc stanowi bogata korespondencja z wybitnymi reprezentantami galicyjskich elit politycznych i intelektualnych, ale takze dzialaczy, ksiezy, urzednikow, etc. Zgromadzone tutaj listy, telegramy, karty pocztowe sa nie tylko interesujacym swiadectwem minionych czasow. Czytelnik bedzie mial okazje zapoznac sie niejako "od kuchni": z procesem budowy struktur Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego, poszerzaniem politycznych wplywow, rywalizacja na galicyjskiej scenie politycznej, agitacja wsrod wszystkich warstw spolecznych (ziemian, chlopow, mieszczan), procesem budowy organizacji spolecznych, gospodarczych, oswiatowych i akademickich, wewnetrznymi dyskusjami, jakie toczyly sie w srodowiskach narodowych. Ponadto, rownie bogaty material dotyczy zycia spoleczno-politycznego Galicji, aktywnosci w Sejmie Krajowym, wiedenskiej Radzie Panstwa i Kole Polskim. [...] Przygotowana monografia zrodlowa jest przede wszystkim pasjonujaca opowiescia o nierzadko zapomnianych postaciach i wydarzeniach, o postawach, zjawiskach spolecznych i politycznych, o roznorodnych punktach widzenia, wreszcie rowniez o dylematach, jakie towarzyszyly polskim elitom. Slowem jest to ksiazka, w ktorej konkret przeplata sie z heglowskim "duchem czasow", w ktorej constans zmienia sie w historie ozywiona, w ktorej czytelnik, nawet ten mniej wytrawny wyczuje stan panujacych wowczas nastrojow - swoisty "klimat epoki" [...] Dla polskiej epistolografii poczatku XX wieku Korespondencja i papiery polityczne Jana Gwalberta Pawlikowskiego z lat 1904-1914 stanowia bez watpienia zrodlo bezcenne, swoiste galicyjskie opus magnum.