Ludobojstwo francusko-francuskie

W tej ksiazce francuski historyk Reynald Secher (ur. 1955) podejmuje bolesny, wprost traumatyczny temat z historii Francji: wojny wandejskie. Byla to w sumie jedna przewlekla wojna domowa rozpoczeta w 1793 roku, gdy w trakcie rewolucji Francja stala sie republika. W Wandei, polnocno-zachodniej czesci kraju, w obronie religii i monarchii wybuchlo powstanie - glownie chlopskie. Po jego stlumieniu doszlo do represji majacych zdaniem autora charakter ludobojstwa. Wladze republiki oczekiwaly od armii calkowitej eksterminacji ludnosci Wandei. Secher szczegolowo przedstawia historie wojen, przywoluje bardzo obfity, wstrzasajacy material w postaci dokumentow, relacji i danych statystycznych w celu zobrazowania przebiegu wydarzen oraz ustalenia faktycznej liczby ofiar i zakresu strat materialnych. Zrodla sa w duzej mierze lokalne, czesto prywatne, odnalezione przez autora wsrod mieszkancow Wandei. Teza o ludobojstwie wywolala we Francji zywy spor. Jego stawka jest nieslawna rola Francji jako "prekursorki" totalitarnej przemocy, ktorej ofiara padla Europa w XX wieku. Secher, sam urodzony na terenie Wandei, od kilku dekad prowadzi walke z "pamieciobojstwem" - walke trudna, bo kazdy narod wolalby zapomniec o takich tragediach, jak we Francji sprawa katarow, protestanckich kamizardow w XVIII wieku czy szuanow w czasie rewolucji. Obecnie niektorzy parlamentarzysci francuscy chca uznania wojen wandejskich za ludobojstwo.