Mafia rosyjska

Obiektem zainteresowan autora jest poziom mikro - rola i funkcjonowanie mafii rosyjskiej w srodowisku drobnej i sredniej przedsiebiorczosci. W tym wzgledzie jest to praca oryginalna i niezwykle potrzebna do zrozumienia przeksztalcen, jakie dokonaly sie w Rosji po upadku komunizmu. Autor prowadzil swoje badania terenowe w miescie Perm polozonym na zamoznym Uralu. Perm jest miastem przemyslowym, gdzie przejscie do gospodarki rynkowej dokonalo sie stosunkowo szybko. Jest to miasto o wysokim poziomie przestepczosci, w tym przestepczosci zorganizowanej. Nastepnym warunkiem pojawienia sie w Permie zjawiska podobnego do mafii sycylijskiej jest dobrze rozwinieta podkultura swiata przestepczego. Podkultura ta obejmowala specyficzny dla tego srodowiska jezyk, normy zachowania, sposob ubierania sie, rytualy inicjacji, hierarchie i scisla, bezwzglednie egzekwowana dyscypline. Varese analizuje stosunki miedzy mafijnymi grupami, a takze konkurencje ze strony innych grup na rynku uslug ochroniarskich, przede wszystkim Czeczenow i Kozakow, a takze relacjami miedzy mafia a przedstawicielami aparatu panstwa. Ksiazka dobrze ilustruje skale przemocy jako narzedzia ekonomicznego w rosyjskiej gospodarce. Odnosi sie wrazenie, ze rynek "ochrony" jest podzielony na segmenty: mafia specjalizuje sie w dostarczaniu "ochrony" malym i srednim firmom, gdy duzy biznes oraz przedsiebiorstwa prowadzone przez osoby rekrutujace sie z kregow wladzy chronione sa przez firmy dzialajace na styku oficjalnych instytucji panstwa i sektora prywatnego. Pokazuje to w sposob wyrazisty specyfike panstwa rosyjskiego, ktorego instytucje opanowane sa przez waska, uprzywilejowana grupe "swoich", pasozytujaca na wiekszosci spoleczenstwa. Uderza zwlaszcza powszechnosc odczucia wsrod drobnych przedsiebiorcow, ze zagrozenie ze strony zorganizowanej przestepczosci sensu stricte jest mniejsze niz ze strony roznych instytucji panstwowych. Ksiazke Varese cechuje rzetelnosc metodologiczna oraz wiedza teoretyczna. Zawiera ogromnie duzo malo znanych informacji na temat zycia spoleczenstwa rosyjskiego z perspektywy, o ktorej wiemy niewiele.