Najslynniejsze bekarty w dziejach Polski

Publikacja poswiecona jest dziejom krolewskich dzieci pochodzacych ze zwiazkow pozamalzenskich - to wlasnie ich okreslano mianem bastardow. Ich sytuacja prawna i faktyczna ksztaltowala sie roznie, w zaleznosci od okresu historycznego i stanowiska Kosciola katolickiego. W czasach monarchii wczesnopiastowskiej, mimo pozornego liberalizmu, starano sie w rozny sposob usunac bastardow poza nawias spoleczenstwa, a przynajmniej utrudniac im zycie. Prowadzilo to niejednokrotnie do dramatycznych wydarzen. Przykladem sa losy Zbigniewa, przyrodniego brata Boleslawa Krzywoustego, czy Bezpryma - syna Boleslawa Chrobrego. Ten ostatni, nie mogac w zaden inny sposob osiagnac waznej pozycji w panstwie, jako pierwszy w historii doprowadzil do antypolskiego sojuszu Rusi Kijowskiej z cesarzem niemieckim. W pozniejszych czasach, tak jak w okresie panowania Zygmunta Starego i krolowej Bony, wszystkie dzieci traktowano jednakowo, byly rowniez zabezpieczane materialnie. Sobor trydencki radykalnie zmienil sytuacje bastardow, starano sie wykluczyc ich poza nawias spoleczenstwa, jakby byli zakalami rodu. Trudne i dramatyczne losy spotkaly jednego z dwoch synow pozamalzenskich krola Wladyslawa IV Wazy, Aleksandra Kostke Napierskiego. Na szczescie echa soboru trydenckiego powoli odchodzily w niepamiec, a wiek XVIII stal sie czasem wyjatkowo liberalnym. Do dobrego tonu nalezalo posiadanie co najmniej jednej kochanki, a zostanie krolewska metresa bylo powodem do chwaly i dumy. W zwiazku z tym bastardzi zaczeli byc nalezycie traktowani. O tym swiadcza historie zycia Stanislawa Grabowskiego, syna krola Stanislawa Augusta Poniatowskiego i Elzbiety Grabowskiej.